問題一覧
1
"procesy ..... (....)" Ich źródłem jest energia cieplna wnętrza Ziemii wywołująca ruchy materii (prądy konwekcyjne) i w konsekwencji – zmiany w litosferze. Przejawami tych procesów są np. - ruchy górotwórcze - ruchy epejrogeniczne którym towarzyszą: - trzęsienia ziemi - procesy plutoniczne - procesy wulkaniczne
procesy endogeniczne (wewnętrzne)
2
Litosfera składa się z/ze:
warstwy perydotytowej, warstwy skał: osadowych, granitowych, bazaltowych
3
Litosfera to zewnętrzna warstwa Ziemi. Składa się z/ze: (ogólne nazwy)
skorupy ziemskiej, warstwy perydotytowej
4
Płyty litosfery, co to?
Zakładamy, że litosfera dzieli się na sztywne płyty litosfery. Teoria płyt (kier) litosfery.
5
PIZ Wyjaśnij związek budowy wnętrza Ziemi z ruchem płyt litosfery: ... 1. Litosfera to zewnętrzna warstwa Ziemi. Składa się ze skorupy Ziemskiej i warstwy perydotytowej. 2. Zakładamy, że litosfera dzieli się na kilkanaście(chyba) płyt litosfery. 3. Płyty litosfery nieustannie się przemieszczają. 4. Ruch ten spowodowany jest istnieniem w astenosferze prądów konwekcyjnych 5. (czyli strumieni gorącej materii pochodzącej z wnętrza Ziemi) 6. te prądy docierają do litosfery, gdzie rozdzielają się i płyną poziomo w przeciwnych kierunkach 7. z czasem materia ulega schłodzeniu i opada w głąb (astenosfery?) 8. tak powstają zamknięte komórki konwekcyjne
umiem
6
Płyty litosfery nieustannie się przemieszczają. Ruch ten spowodowany jest istnieniem w ...(1s)... ...(2s)... — (czyli strumieni gorącej ...(1s)... pochodzącej z wnętrza Ziemi). Te prądy docierają do ...(1s)..., gdzie rozdzielają się i płyną poziomo w przeciwnych kierunkach. Z czasem materia ulega schłodzeniu i opada w głąb (astenosfery?). Tak powstają ...(3s)...
astenosferze, prądów konwekcyjnych, materii, litosfery, zamknięte komórki konwekcyjne
7
Przejawami procesów endogenicznych (wewnętrznych) są np.: ruchy ..., a towarzyszą im procesy ...
ruchy górotwórcze (orogeniczne), ruchy epejrogeniczne (lądotwórcze), procesy plutoniczne, procesy wulkaniczne, trzęsienia ziemi
8
Co to za skała i jaki to rodzaj skały? np. "dioryt, skała ..."
granit, skała magmowa głębinowa (plutoniczna)
9
Co to za skała i jaki to rodzaj skały? np. "dioryt, skała ..."
bazalt, skała magmowa wylewna (wulkaniczna)
10
Uporządkuj wydarzenia: skupiające się bardziej na ruchu płyt litosfery (niektóre wydarzenia nie pasują)
energia cieplna wnętrza Ziemi, ruch materii (prądy konwekcyjne), zmiany w litosferze (strefa subdukcji i kolozji, spreadingu) (naprężenie litosfery), ruchy górotwórcze, procesy wulkaniczne, trzęsienia ziemi
11
Uporządkuj wydarzenia: skupiające się bardziej na ruchu magmy (prądach konwekcyjnych) (niektóre wydarzenia nie pasują)
energia cieplna wnętrza Ziemi, ruch materii (prądy konwekcyjne), ruchy epejrogeniczne, procesy plutoniczne
12
To naturalne skupisko jednego lub wielu minerałów, powstałe w naturalny sposób, w wyniku procesów zachodzących we wnętrzu Ziemi lub na jej powierzchni.
skała
13
Wypisz trzy główne orogenzezy, od najstarszej do najmłodszej:
kaledońska, hercyńska, alpejska
14
Co to są?
fałdy
15
Co to są?
uskoki
16
Jak nazywają się typy gór, które tak powstają? "góry ...."
góry fałdowe
17
Jak nazywają się typy gór, które tak powstają? "góry ...."
góry zrębowe
18
PIZ Co to plutonizm? ... ... ... ...
to ogół procesów geologicznych zachodzących we wnętrzu Ziemi, związanych z: - powstawaniem magmy - jej przemianami - jej przemieszczaniem się - gromadzeniem - oraz krystalizacją
19
PIZ Co to plutonizm? ... ... ... ...
to ogół procesów geologicznych zachodzących we wnętrzu Ziemi, związanych z: - powstawaniem magmy - jej przemianami - jej przemieszczaniem się - gromadzeniem - oraz krystalizacją
20
Uporządkuj okresy (jednostkę podziału dziełów Ziemi), od najstarszego do najmłodszego:
prekambr, kambr, ordowik, sylur, dewon, karbon, perm, trias, jura, kreda, paleogen, neogen, czwartorzęd
21
Uporządkuj ery (jednostkę podziału dziejów Ziemi), od najstarszej do najmłodszej:
paleozoik, mezozoik, kenozoik
22
PIZ Co to za skała? Jaki to rodzaj skały? I jak powstaje? ... ... ...
bazalt skała magmowa wylewna (wulkaniczna) powstają w wyniku zastygania i krystalizacji lawy na powierzchni Ziemi lub płytko pod nią. Krzepnięcie lawy zachodzi tu gwałtownie. mają strukturę skrytokrystaliczną (poszczególnych minerałów nie można dostrzec gołym okiem) lub porfirową (z dużymi kryształami spojonymi skrytokrystaliczną masą skalną, tzw. ciastem skalnym)
23
PIZ Co to za skała? Jaki to rodzaj skały? I jak powstaje? ... ... ...
granit skała magmowa głębinowa (plutoniczna) powstają w wyniku procesu krystalizacji magmy, przebiegającego głęboko pod powierzchnią Ziemi mają strukturę jawnokrystaliczną (gołym okiem można w nich dostrzec poszczególne ziarna minerałów)
24
Proces zewnętrzny (egzogeniczny) polegający na niszczeniu podłoża
erozja
25
PIZ Podaj czynniki rzeźbotwórcze: 1. ..... — erozja — dolina U-kształtna 2. ..... — akumulacja rzeczna — delta 3. ..... — akumulacja — barchan 4. ..... — abrazja — klif ... ... ... ...
1. lodowiec górski 2. wody płynące 3. wiatr 4. fale morskie
26
PIZ Podaj proces rzeźbotwórczy: 1. lodowiec górski — ..... — dolina U-kształtna 2. wody płynące — ..... — delta 3. wiatr — ..... — barchan 4. fale morskie — ..... — klif ... ... ... ...
1. erozja 2. akumulacja rzeczna 3. akumulacja 4. abrazja
27
PIZ Podaj przykład wytworzonej przez czynniki i proces formy rzeźby: 1. lodowiec górski — erozja — ..... 2. wody płynące — akumulacja rzeczna — ..... 3. wiatr — akumulacja — ..... 4. fale morskie — abrazja — ..... ... ... ... ...
1. dolina U-kształtna 2. delta 3. barchan 4. klif
28
PIZ To proces rozkładu chemicznego skał lub ich rozpadu na mniejsze fragmenty: ... ... ... ... ...
wietrzenie
29
PIZ To proces polegający na rozkruszaniu i rozpadzie skał na fragmenty o różnej wielkości, bez zmiany ich składu chemicznego: ... ... ... ... ...
wietrzenie mechaniczne (fizyczne)
30
Niszcząca, transportowa lub budująca działalność wiatru to:
procesy eoliczne, procesy egzogeniczne
31
PIZ Co to za skała? Jaki to rodzaj skały? I jak powstaje? ... ... ...
gabro skała magmowa głębinowa (plutoniczna) powstają w wyniku procesu krystalizacji magmy, przebiegającego głęboko pod powierzchnią Ziemi mają strukturę jawnokrystaliczną (gołym okiem można w nich dostrzec poszczególne ziarna minerałów)
32
PIZ Co to za skała? Jaki to rodzaj skały? I jak powstaje? ... ... ...
porfir skała magmowa wylewna (wulkaniczna) powstają w wyniku zastygania i krystalizacji lawy na powierzchni Ziemi lub płytko pod nią. Krzepnięcie lawy zachodzi tu gwałtownie. mają strukturę skrytokrystaliczną (poszczególnych minerałów nie można dostrzec gołym okiem) lub porfirową (z dużymi kryształami spojonymi skrytokrystaliczną masą skalną, tzw. ciastem skalnym)
33
PIZ Jak powstały skały osadowe okruchowe? ... ... ...
powstają z nagromadzenia różnej wielkości okruchów skalnych pochodzących z mechanicznego rozpadu innych skał czynnikami odpowiedzialnymi za ich transport i sedymentację są wiatr, woda lub lód
34
PIZ Jak powstały skały osadowe pochodzenia chemicznego? ... ... ...
powstają w płytkich zbiornikach morskich lub słonych jeziorach w efekcie intensywnego parowania wody rośnie stężenie rozpuszczonych w niej związków chemicznych, co prowadzi do ich wytrącania się i osadzania
35
PIZ Jak powstały skały osadowe pochodzenia organicznego? ... ... ...
powstają z nagromadzenia obumarłych szczątków roślinnych lub zwierzęcych ich sedymentacja zazwyczaj odbywa się w zbiornikach morskich
36
PIZ Jak powstały skały metamorficzne (przeobrażone)? ... ... ...
Skały metamorficzne (przeobrażone) tworzą się: - pod powierzchnią Ziemi w wyniku: - oddziaływania wysokiej temperatury - i ciśnienia na istniejące już skały magmowe i osadowe.
37
PIZ Co to są "skamieniałości przewodnie"?
Trylobit, amonit, belemnit, graptolit itd. szczątki organizmów, które: • w geologicznej skali żyły bardzo krótko • charakteryzowały się powszechnym występowaniem w dużych ilościach na rozległych obszarach kuli ziemskiej • wykazywały cechy pozwalające na ich jednoznaczną identyfikację
38
Co to jest forma? Forma rzeźby? Forma to np.:
wąwóz, dolina rzeki, kotły lodowcowe, starorzecze
39
Które to czynniki?
wiatr, woda
40
Które to procesy?
erozja, akumulacja