問題一覧
1
Қорлық заттарды жинақтауға бейімделген жасушаларды қалай атайды?
Қорлық
2
Өсімдік ағзасының барлық жасыл бөліктерінде кездесетін паренхима
Ассимеляциялық
3
Жаңа іріктемелер, қолтұқымдар, штамдар алу әдісі туралы ғылым саласы:
цитология.
4
59. Биотехнология саласында зарарсыздандыру деп нені атайды?
Микроорганизмдерді жоюды .
5
Қоректік орталарды қалай залалсыздандырады?
120-1240С ыстық бумен, қысымы 1 атм, 1 сағат.
6
Жасушаның бейорганикалық заты:
Тұз
7
ЖҚО-ның 1 литріне əдетте қанша грамм агар қосады?
5-7
8
Каллусты культура дегеніміз не?
маманданып (дифференцияланып) болмаған көптеген жаңа жасушалардан тұратын, яғни пролиферациялану үдерісі жалғасып жатқандықтан əлі де толықтай ұйымдаса қоймаған ұлпа.
9
Целлюлоза қабықшасының басты құрамдық қаңқасын түзеді?
полиқант
10
Өсімдікте лейкопластар орналасқан мүшесі:
Тамыры, тұқымы.
11
Лейкопластардың қызметі:
Қор затын жинауға қатысу.
12
Өсімдіктер мен жануарлардың жекелеген жасушалары мен ұлпаларын өсірудің əдістерін ойлап тапқан ғалымдар?
Г. Корана жəне Пол Берг.
13
Жасушалар мен ағзаларда бейағзалық заттардың мөлшері—
1 %
14
Каллусты ұлпа in vitro жағдайында қандай түсті келеді?
ақ немесе сарғыш.
15
Жасушадағы тығыз денешікті ядро деп атаған:
Р.Броун.
16
Жасушаның бөлінуінен түзілетіндігін дәлелдеді—
Р.Вирхов.
17
Каллусты жасушалардың өсу үдерісі қандай қисық сызықты болып келеді?
S-тəрізді.
18
Дедифференциация ұғымының мəні қандай?
Маманданған, бөліну қабілетінен айырылған клеткалардың меристемоидты клеткаға айналып бөліне бастауы.
19
Каллус ұлпаларының қандай белгілері құбылмалы болады?
Өсу қарқындылығы.
20
Жаңа ұлпалар негізін түзу бағыты мүше ұшынан негізіне қарай бағытталған меристема
Қыстырмалы.
21
Жасуша қабықшасының құрғақ затына шаққандағы пектиндік заттар үлесі?
35%.
22
Жасуша қабықшасының қызметі:
Зат алмасу.
23
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар" заңын ашқан:
Н.Вавилов.
24
Өсімдік ағзасын сыртқы ортаның зиянды әсерінен қорғау қызметін атқаратын ұлпа?
Жабындық ұлпа.
25
60. Автоклавта ЖҚО-ны қандай режимде зарарсыздандырады?
120 С, 2 атм. 30 мин.
26
Ауксиндерді белгілеңіз?
НСҚ, 2,4-Д
27
Ауксиндер қандай заттарға жатады?
Фитогормондарға.
28
Витаминдерді белгілеңіз?
Тиамин-НСІ, аскорбин қышқылы.
29
Өсімдіктер жасушаларының қатты немесе сұйық қоректік ортада жақсы өсуі үшін не маңызды?
pH
30
рН көрсеткішінің қандай мəнінде агар қатпайды?
рН<5.
31
Өскіннің төбесінде орналасатын меристема
Төбелік
32
Көміртегі көзі ретінде ЖҚО-ға көбінесе қандай көмірсу қосылады?
Сахароза
33
Қоректік ортаны қоюландыру үшін не қосылады?
агар
34
Қолдан сұрыптауда –
асыл тұқым мен іріктемлер алынады.
35
Жасуша өсіндісін дайындау кезінде қолданылатын ерітінділер неше топқа бөлінеді?
3
36
Жасуша қабықшасының құрғақ затына шаққандағы целлюлоза үлесі?
25%.
37
Жануарлар жасушасын зерттеп,ядросы болатындығын дәлелдеді—
Т.Шванн.
38
Қоректік ортаны қоюландыру үшін таза суда қанша уақыт жуады?
4-6
39
58. Каллус ұлпасының өсу сызығының пішіні қандай болады?
S- пішінді болады.
40
Алғаш рет ағзадан тыс жерде жасушалардың сақталу мүмкіндігін қашан жəне кім іс жүзінде дəлелдеп берген?
1885 жылы У Ру.
41
Гибберелл қышқылы қандай заттарға жатады?
Фитогормондарға
42
Макроэлементтерді белгілеңіз?
C, Ca, S.
43
Алғашқы меристема жасушаларының ары қарай мамандануынан пайда болатын ұлпа
Эпидерма.
44
Каллус ұлпасының өсу қарқындылығын қандай көрсеткіш арқылы табады?
Массасы ұлғаюы арқылы.
45
Дедиффиренциялану үдерісін индукциялағаннан бастап қанша сағаттан кейін жасуша қабығы босаңсып ісінеді?
6-12
46
Өсімдіктің барлық мүшелеріне қоректік заттарды жеткізетін жасушалар тобы қалай аталады?
Өткізгіш ұлпа.
47
Агар-агардың негізгі құрамына қандай заттар кіреді?
ақуыздар мен гормондар.
48
Қос жарнақты өсімдіктерде дара жарнақты өсімдіктермен салыстырғанда, дедифференцировканың негізін құрайтын гендер репрессиясы мен дерепрессия үдерістері қалай өтеді?
жеңілдеу.
49
Тірі табиғаттың ең төменгі құрылымдық деңгейі—
молекулалық
50
Морфогенді каллустың тығыздығы қандай болады?
Тығыздығы орташа жəне борпылдақ.
51
Жас тамырдың қабықшасы қалай аталады?
Эпиблема.
52
Құрылысы, шығу тегі, атқаратын қызметі жағынан ұқсас жасушалар бірлестігі қалай аталады?
ұлпа
53
Меристема жасушаларының бөліну кезінде қанша жапырақты кішкентай өсімдіктер пайда болады?
5-6
54
Тірі жануарлар жасушаларын ағзадан бөліп алып оны in vitro жағдайында қажетті жағдайлар жасау арқылы өсіру идеясын алғаш рет айтқан ғалым?
Клод Бернар.
55
61. Гемморизогенез деген не?
Каллус бетінде бүршіктер мен тамырлар түзілуі.
56
Жасушалардың құрылысын, атқаратын қызметін, дамуын зерттейтін ілім
Цитология
57
Эмбриоид деген не?
Ұрық тəрізді құрылым.
58
Қай жылдар аралығында жасушалардың басым бөлігі фибриногенді қойылтпа мен ұлпа экстракттарында өсіріліп жүрді?
1940-50 жж.
59
Көптеген өсімдік ұлпалары үшін температуралық оптимум қанша градусты құрайды?
15-200C
60
Жасушалық деңгейде сұрыптау əдістерін қолданудың артықшылығы:
егу алаңының (жер) өте кішкене болуы.
61
Өнеркəсіптік ферментацияға арналған қондырғылар қалай аталады?
автоклавтар.
62
Жасушаны жеке ағза деп қарастырған ғалым?
Э. Брюкке, 1861 ж.
63
ЖҚО-ның қолайлы рН көрсеткішін белгілеңіз?
5-6
64
Өсімдіктің белгілі мүшелері мен ұлпалары жарақаттанған кезде пайда болатын меристема
Жарақаттық.
65
Ұлпа туралы ғылымның негізін қалаған ғалым?
1671 жылы М.Мальпиги.
66
Əдетте өсімдіктердің мүшесі мен ұлпаларын қоретік ортаның қандай қышқылдылығы аралықтарында өсіреді?
рН 4,0–5,0.
67
Өсімдіктің ерекше құрылымы болып табылатын ұлпа?
Түзуші ұлпа.
68
Микроэлементтерді белгілеңіз?
B, Zn, Co.
69
Жасушаны зерттеу қай жылы, кімнің еңбегімен басталды?
З. Янсен, 1590 ж.
70
Ең алғаш жасушаны ашқан:
Р.Гук.
71
Мамандану (дифференцияция) дегеніміз не?
өсімдіктердің өсіп-дамуы кезеңдерінде олардың əртүрлі жасушалары мен ұлпаларының құрамдық жəне функционалдық ерекшеліктерінің пайда болуы.
72
Каллусты ұлпа культурасындағы əлі де ұйымдаса қоймаған жасушалар массасынан, белгілі-бір ұйымдасқан түрдегі құрылымның қалыптасуы қалай аталады?
жетілу үдерісі
73
Агар қандай заттарға жатады?
Полисахаридтерге
74
90. «Клон» терминін кім енгізді?
Г. Вэббер.
75
Мутагенез дегеніміз не?
сұрыптау жəне гендік инженерия əдістерімен жаңа жасуша штаммдарын алу мүмкіндігі.
76
Каллус ұлпасы қандай құбылыс нəтижесінде пайда болады?
Дедифференциация.
77
Жекелеп бөлініп алынған өсімдік ұлпаларын жасанды ортада өсіріпкөбейту жөнінде алғашқы ойды кім жəне қашан айтқан?
Г. Габерланд, 1902 ж.
78
Седиментация мен декантация əдісі ақырғы өнімдерден нені бөліп алуда қолданылады?
жасушаларды.
79
Каллусты ұлпалардың түсі қандай болады?
Жоғарыда аталғандардың бəрі дұрыс.
80
Тірі организмдер мен биологиялық процестерді өндірісте қолдану:
биотехнология.
81
Апикальды меристема дегеніміз не?
сабақ ұшында орналасқан маманданбаған (дифференциацияланбаған) жасушалардан тұратын, əрқашан өсуші жəне өсімдік мүшелерін түзетін, 0,1 мм-ді бөлік.
82
Ескірген каллус қандай түс береді?
Қара
83
Жабындық ұлпаның түрлері?
эпидерма, перидерма, қабық.
84
Ультракүлгін, рентген, гамма сәулелері мутагендік факторлардың қай тобына жатады?
физикалық
85
Зеатин қандай заттарға жатады?
Цитокининдерге
86
Алғашқы микроскопты кім ойлап тапты?
Галилео Галилей, 1610-1624 ж.
87
Жекелеп бөлініп алынған өсімдік ұлпаларын жасанды ортада өсіріп-көбейту жөнінде алғашқы ойды кім жəне қашан айтқан?
Ж. Барский, 1960 ж.
88
Жануарлар жасушасының құрылысын толық зерттеп, органоидтардың санын анықтаған?
1781 ж. Ф.Фонтана.
89
Мутациялық өзгерістердің қалыптасуына қышқылдар, спирттер, алколоидтерді пайдалану мутагендік фактордың қай түрі?
химиялық
90
Тіке (позитивті) сұрыптау дегеніміз не?
тірі қалған мутантты жасуша типі таңдап алынады.
91
Түзуші ұлпа қанша түрге бөлінеді?
4
92
Өсіп келе жатқан жас сабақта болатын ұлпа?
Колленхима.
93
ЖҚО-ны қатыру үшін оған не қосады?
Агарды
94
Экстракция əдісі ақырғы өнімдерден нені бөліп алуда қолданылады?
жасушаларды.
95
Тірі табиғаттың ең жоғарғы құрылымдық деңгейі
биосфералық
96
Өсімдікке беріктік қасиет беретін ұлпа?
Тірек ұлпа.
97
өсімдік жасушасының қабықтарын микротециум(Myrothecium verrucaria) саңырауқұлақтарының қоректік ортада бөлетін ферментті заттары (пектолитикалық жəне целлюлитикалық) арқылы бұзуды қашан және кім ұсынған?
1960 ж,Эдвард Коккинг.
98
Жекеленген протопластар дегеніміз не?
жасуша қабықшасынан айырылған денелік (сомалық) жасушалар.
99
Өсімдіктің сабағымен тамырының ұзындыққа өсуін қамтамасыз ететін меристема
Төбелік.