Зерттелетін нысанды ғылыми тұрғыда танып, оны өзгертуге немесе жаңартуға бағытталған іс-әрекетті ұйымдастырудың ұстанымдарын, құралдарын, әдістерін айқындау туралы философиялық ойлардың жиынтығы.

Шындық туралы объективтік білімді теориялық жүйелеудегі адамның іс-әрекет саласы.

......, яғни, таным мен жалпы ғылымның категориялық құрылымы негізінде педагогикалық зерттеу мәнін, оның әдіснамалық іргетасын білдіретін және белгілі бір әлем сипаты тұрғысынан педагогикалық зерттеу нәтижелерінің танымал түсіндірмесіне қатысты жалпы қағидалар жатады

....., жалпы ғылымилық қағидалар мен зерттеу формаларын қамтиды (жүйелілік, кибернетикалық, кешенді, бағдарламалы-мақсаттық секілді жалпы ғылымилық әдістер, идеалдау, модельдеу секілді жалпы ғылыми рәсімдер мен тәсілдер және т.б қатысады).

.... .- педагогика ғылымының зерттеу әдістері, зерттеу қағидасы мен рәсімдерінің жиынтығынан тұрады. Педагогикалық зерттеу барысында бір мәнді түсінуге қажетті психология, әлеуметтану және т.б ғылымдардың және педагогиканың ұғымдық-түсініктік аппараттының бірегейлігін қамтамасыз етеді

...., яғни, бір сипатты және шынайы эмпирикалық материал жинап, оны алғашқы талдау үшін қажетті болатын рәсімдері жиынтығы

Әрекеттердің, тәсілдердің, операциялардың белгілі бір реттілігі

Зерттеу әдістері ғылым салалары бойынша да жіктеледі: математикалық, физикалық, химиялық, биологиялық, медициналық, әлеуметтік-экономикалық және т.б. Білім деңгейіне байланысты ..... деңгейлердің әдістері ажыратылады

Барлық ғылымдарда және білімнің барлық кезеңдерінде әрекет ететін әмбебап әдістер

Нақты ғылым үшін, ғылыми білім саласына қатысты әдістер

Зерттеу ....деп белгілі бір әрекеттер тізбегі, зерттеуді ұйымдастыру тәсілі түсініледі.

Зерттеу .... деп белгілі бір әдісті қолданудың арнайы әдістемелерінің жиынтығы түсініледі.

… принципі белгілі бір құбылысты тудыратын фактілерді, даму жағдайларын, объект туралы шынайы білім алуға мүмкіндік беретін зерттеу тәсілдері мен құралдарының барабарлығын жан-жақты ескеруді талап етеді.

… принципі әр зерттеуде объектінің тарихын (генетикалық аспект), оның теориясын (құрылымы, функциялары, байланыстары), сондай-ақ оның даму перспективаларын зерттеуді біріктіруді талап етеді

Шешуді, зерттеуді талап ететін күрделі теориялық немесе тәжірибелік сұрақ

Зерттеу … маңызды және жауапты міндет болып табылады. Барлық жұмыстың түпкілікті нәтижесі оның қаншалықты дұрыс таңдалғанына байланысты

Зерттеу .... - зерттеу тақырыбының өзектілігін сипаттаудың логикалық қорытындысы бар, мұнда автор өзінің тақырыбын проблеманы шешпей жүзеге асыруға болмайтынын немесе мүмкін еместігін көрсетеді

.... тұжырымдау - негізгіден екіншіні бөліп, зерттеу пәні туралы бұрыннан белгілі және әлі белгісіз нәрсені анықтау

Зерттеу .... анықтай отырып, автор «Бұрын зерттелмеген нәрседен нені зерттеу керек» деген сұраққа жауап береді

......- мәселелердің өзіне тән сипатын көрсетеді, сонымен қатар тақырыпта қысқа формада құрылған, айқын бір мағыналы, дәл, жарнамалық мәселелерді шешу әдістері болады.

Тақырыпты таңдау және нақтылау – ұзақ уақытқа созылатын қиын жұмыс. Тақырып – проблема: тақырыпты таңдауға қойылатын талаптар:

Тақырыппен жұмыс істеу кезеңдері:

… - ғылыми-зерттеу, инновациялық, инвестициялық және т.б. жобаны дамытудың негізгі критерийі. Осы мағынада, ..... жобаның қажеттілігі және маңыздылығы дәрежесін, ол әзірленетін сала немесе пән шеңберінде белгілейді, оның жарамдылығына және ол қолданылатын шындыққа сәйкестігіне қосымша.

Оқушының ана тілі оның өмірлік қажетін өтейтін қатынас құралы. Сондықтан мектепте ана тілін арнаулы әрі негізгі пән ретінде оқытуға ерекше мән беріледі. Тіл оймен тікелей байланысты және адамдардың ғасырлар бойы қалыптасқан ой жұмыстарының көрінісі болатындықтан, оның әр алуан тарам- тармақтарын тез игеру де оңай емес. Осы мәтінде зерттеудің ..... көрсетілген

Зерттеудің ..... зерттеліп отырған мәселенің себеп-салдар байланыстарын және және заңдылықтарын айқындау, теориясы мен әдістемесін ұсыну

Зерттеудің .... зерттеу тақырыбы шешілетін нақты мәселемен байланысты және зерттеу аяқталғаннан кейін алуға болатын нәтиже

Зерттеу мақсатын тұжырымдаудың .... қадамы бар

Практикалық мәселелерді шешуге бағытталған ғылыми зерттеулер. Бұл күнделікті мәселелерді шешуге, ауруларды емдеуге және инновациялық технологияларды дамытуға қолданылады.

Табиғаттың жаңа заңдары мен принциптерінің пайда болуына негізделеді. Олардың мақсаты қоғамның ғылыми білімінің артуына себепші болу. Мұндай зерттеулер белгілі және белгісіздік шекарасында жүргізіледі

Өндіріске байланысты ғылыми зерттеулер

Зерттеу .... зерттеу мақсатының бөлшектенуі, зерттеу, анықтау, айқындау, қорытындылау, нақтылау, ұсыну, тәжірибелік жұмыста тексеру тұрғысында құрылады.

Ғылыми мәселені зерттеуде, зерттеу пәні бойынша мақсаттың дәлдігі, ғылымның жалпы жағдайы бойынша мақсаты анықталады, педагогикалық теория дамуының қажеттілігі

...... құру үшін, зерттеудің мақсаты мен міндеттерін нақтылау өте маңызды.

Әлеуметтік үрдістердің ғылыми танымының теоретико-әдістемелік негізі болатын, жалпы социологиялық қағида принциптеріне сай келу керек

… зерттелетін үдеріс немесе құбылыс себебі мен салдары арасындағы қолданыстағы байланыс туралы ғылыми негізделген болжап болып табылатындықтан, «ғылыми» терминімен байланыстырылады.

Логикалық анықтылығы, бір біріне қарсылық көрсетпеуі, болмыста тексерулігі, кең пайдалануы, тәжірибеде айқындалуы бұл барлығы … қойылатын талаптары

Тұжырымдамалар, гипотезалар, тәсілдер, әдістер, проблемалар сияқты негізгі әдіснамалық элементтердің кешені, үйлесімі, басымдықтары, бірізділігі.

Ғылыми зерттеу жүргізудің мынадай жалпы схемасы ұсынылады:

Процессуалдық-әдіснамалық схемаға сәйкес бір түрін анықтаңыз

Проблеманы шешуді білдіретін, зерттеудің қойылған мақсаты мен міндеттеріне қол жеткізуді қамтамасыз ететін кеңейтілген білім, сондай-ақ оны қоюдың осы тәсілі кезінде проблеманы шешудің мүмкін еместігін дәлелдейтін білім.

Жаңа білімді немесе шешімдерді қамтитын және кез келген ақпараттық жеткізгіште тіркелген ғылыми қызмет өнімі.

Ұсыным, модель, бағдарлама, стратегия, шешім, әдістеме, ұйым түрі, уәждеме жүйесі, шешім, ұйымдастыру мәдениетінің түрі, технология, миссия, пайым, стратегия, бағалау жүйесі, басқару есебі, бақылау жүйесі, тәуекелге қарсы жүйе, бейімдеу жүйесі, оқыту жүйесі және т.б. ретінде көрсетілуі мүмкін

Тиімділік, өнімділік, әлеуметтік-психологиялық атмосфера, фирманың имиджі, пайда, корпоративтік мәдениет, инновациялық әлеует, сапа, ұйым, ұйымдастыру мәдениеті, негізгі құндылықтар, шындықты модельдеу ретінде.

Зерттеу әдістерін таңдаудың жалпы критерийлері

Ғылыми таным эмпириялық және теориялық деңгейлерге бөлінеді. Жалпы ғылыми әдістердің кейбірі тек эмпириялық деңгейде қолданылады, олар

Теориялық деңгейде қолданылатың әдістер

Эмпириялық және теориялық деңгейде қолданылатың әдістер

Объективті шынайылықты арнайы түрде қабылдау

Объектілер туралы мәліметті табиғи және жасанды тілдің көмегімен бекіту

Объектілерді ұқсас қасиеттері немесе белгілері бойынша салыстыру

Құбылыс қайталанған кезде қажетті жағдайлар қайталанғанына байланысты өзгерістерді арнаулы дайындалған орындар арқылы бақылау

Зерттеліп отырған шынайы процестердің мағынасын ашатын абстрактылы-математикалық модельдер құру

Дәлелдеуді керек етпейтін аксиомалар, яғни дәлелдеуді қажет етпейтін тұжырымдардың негізінде теория құру

Нәтижесінде эмпирикалық фактілер тұжырымдалатын бір-бірімен, дедуктивті байланыста болатын гипотезалардың жүйесін жасау әдісі

Жан-жақты зерттеу мақсатында бүтін бір затты құрамдас бөліктерге (жақтарына, белгілеріне, қасиеттеріне және т.б) бөлу

Заттың құрамдас бөліктерін біртұтас затқа біріктіру

Зерттеліп отырған құбылыстың қажетті емес қасиеттері мен қарым-қатынастарынан зерттеуге керек қасиеттері мен қарым-қатынастарын бөліп алу

Объектілердің жалпы белгілері мен қасиеттерін анықтауға мүмкіндік беретін ойлау әдісі

Жеке қорытулар негізінде жалпы тұжырым жасауға мүмкіндік беретін зертеу мен талқылау әдісі

Жалпы тұжырымнан жеке тұжырым жасауға мүмкіндік беретін талқылау әдісі

Объектілердің бірдей белгілерінің ұқсастығы негізінде олардың ұқсастығы туралы айтуға мүмкіндік беретін таным әдісі

Кең мағынада алғанда, логика ережелерін сақтау арқылы жаңа ой логикалық жолмен шыққанда ойлау формасын көрсетеді. Осы терминге қатысты теорияны алғаш рет Аристотель шығарған және осы уақытқа дейін логиканың дамуымен ғылым ретінде жетілген

Логикасы нақтыдан жалпыға ауысатын ғылыми таным формасы. Яғни, жалпы ереже жекелеген ережелерден логикалық жолдармен шығарылады.

Нақты есептелетін және басқарылатын жағдайда зерттелетін құбылысты бақылау жолымен қойылған, құбылыстың барысын байқауға және осы жағдайларды қайталау арқылы оны бірнеше мәрте қайталап байқауға мүмкіндік беретін ғылыми тәжірибе

Ғылым мен өндіріс салалары бойынша эксперименттің жіктелуі

Зерттеу жүргізуге жағдайдың қалыптасуына байланысты эксперименттің жіктелуі

Зерттеу нысандарының құрылымына байланысты эксперименттің жіктелуі

Зерттеліп отырған құбылысқа әсер ететін факторлар туралы алдын ала априорлы деректер саны жеткіліксіз болғанда жүргізіледі

Тармақталған құрылымы жоқ, элементтерінің саны аз, қарапайым функцияны орындайтын нысандарды зерттеу кезінде пайдаланылады

Көмегімен құрылымы тармақталған, өзара байланысты құрамдас бөліктері көп нысанды зерттейді.

Эксперименттің негізгі және .... эксперимент міндетін қалыптастыру және қою болып табылады, ол көбінесе зерттеу мәселесі бойынша бұрындары қабылданған гипотезамен және әзірленген теориямен негізделеді

Осы кезең шегінде жабдықтар іріктеледі, оны қолдану қажеттілігі негізделеді, ол зертханаға, эксперименталды қондырғыға, стационарлы не жылжымалы тензозертханаға орнатылады, жабдықты калибрлеу, тарирлеу сияқты жабдықтарды, құралдар мен құрылғыларды дайындау жұмыстары жүргізіледі, эксперимент сызбасы жасалады және ол жүзеге асырылады

Экспериментті тікелей жүргізу кезеңі. Басындағы кезеңдер де осы кезеңге қызмет етеді және осы кезеңнің дұрыс іске асуы және нәтижесінің дұрыс болуы алғашқы кезеңдерге байланысты.

Эксперименталды деректерді өңдеуден тұрады. Зерттеу үдерісі заңдылығын талдау мен анықтау мүмкіндігін негіздейтін эксперимент жүргізу нәтижелерін математикалық өңдеудің көп әдістемесі бар.

Эксперименттің өңделген нәтижелерін талдау, негізгі ғылыми ережелер мен заңдылықтарды, регрессия теңдігін, бағалау функциясын әзірлеу.

Осы кезең шегіндегі зерттеушілер әрекеті зерттеу міндетіне сай әртүрлі болуы мүмкін. Алайда, бұл кезеңге белгілі бір жалпылама тән, бұл кезеңде зерттеу нысанын жетілдірудің жалпы не дербес (зерттеу міндетіне байланысты) бағыты әзірленеді, ол теориялық және эксперименталды зерттеудің алдыңғы кезеңдерімен логикалық тұрғыда байланыста болады.

Бір немесе бірнеше автордың бір мәселені жан-жақты зерттеуіне арналған басылым.

Ғылыми мекемелердің, оқу орындарының немесе қоғамдардың зерттеу материалдары болады.

Баяндамалар, ұсыныстар, шешімдер түріндегі конференциялардың нәтижелерін қамтитын мерзімді емес жинақ

Ғылыми-зерттеулер мен жаңалықтарды насихаттап, жұртшылыққа таныстырып отыратын салалық не ғылыми-көпшілік мерзімді басылымдар.

Бұл арнайы әдістерді қолдана отырып, мәтінді жылдам түсіну мүмкіндігі.

Фактіні, сөзді, тегін іздеу мақсатында мәтінді жылдам қарау. Бұл ретте, әдетте титулдық парақ, мазмұн, аннотация, жекелеген абзацтар мен сөйлемдер оқылады.

Фактілерді, цитаталарды жазып, тезистерді, рефераттарды және т.б. құрастырумен қатар мәтінді терең ұғыну мақсатында оның мазмұнын сыни зерделеу.

Сөздіктер мен анықтамалықтар бойынша олардың мағынасын одан әрі анықтау үшін барлық бейтаныс шетелдік сөздер, ғылыми терминдер белгіленетін оқу.

Неғұрлым терең ойлау мақсатында мәтінді бірнеше итерация арқылы оқу

Қорытындыға қойылатын талаптар

Бұл жағдайда нәтижені жалпыдан жекеге дейін дәлелдемелер арқылы алу көзделеді. Ол зерттеу жұмысының әр тарауына қорытынды жазуды көздейді

Бұл әдіс дәлелдемелерге негізделген нәтижені жекеден жалпыға дейін алуды білдіреді.

Зерттеу қорытындысын тұжырымдауына қойылатын талаптар:

Түпнұсқадағы негізгі мәліметтерді қысқаша түрде жинақтап жазу

Нақты бір тақырып бойынша бір немесе бірнеше еңбекке шолу жасап жазу

Ұсынылған тақырып бойынша жазылған еңбектерге сүйене отырып, поблеманың жағдайына объективті баға беру

«Үш жасынан бастап баланың тұлғалық тәрбиесі мен мінезі қалыптаса бастайды». Э.Эриксон. Бұл ...

«Жер жүзіндегі басқа жан иелерімен салыстырғанда, адам баласы туғанда өте әлсіз, осал болып туады ...» М.Жұмабаев. Бұл ...

Авторлар өздерінің ғылыми зерттеулерінің немесе талдауларының нәтижелерін ұсынатын басылым. Олар ғылыми ақпараттың негізгі көзі болып табылады және ғылыми идеялар мен жаңалықтарды тарату үшін қолданылады.

Бұл дәлелдейтін немесе жоққа шығаратын тұжырымдама-пайымдаулар. Бұлардың басты ерекшелігі ұсынылатын дәйектерге дәлелдер келтірілуі тиіс.

Ғылыми зерттеу және тәжірибелік конструкторлық жұмыс қорытындысында алынған мазмұнында зерттеудің жүргізілуінің әдістемесі сипатталған, нәтижелері және қорытындылығы жазылған ғылыми құжат.

Ғылыми тілдің ең бір дамыған және еркін жанры. Оның еркіндік сипаты онда қамтылатын материал мазмұнының құрылымынан, мәтіннің логикалық ұйымдасу, коммуникативтік мүшеленуі тәртібінен, тақырыпты тандаудан көрінеді.

Деректерді ықшам баяндау, ғылыми нәтижелерді кең баяндау, ғылыми-әдістемелік мақала, тарихи-ғылыми- бұл барлығы ... түрлері

Ғылыми стиль әдетте үш шағын стильге жіктеледі: