問題一覧
1
Metafizika
Borliqning eng umumiy asoslarini va birinchi tamoyillarini o'rganuvchi
2
Epistemologiya
Bilim, uning kelib chiqishi, tabiati va chegaralarini o'rganuvchi
3
Kosmopolitizm
Individning o'zini birinchi navbatda jahon fuqarosi sifatida ko'rishini ifodalovchi
4
Absurdizm
Hayotning ma'nosizligi va qarama-qarshiliklari bilan yuzlashuvch
5
Logika
To'g'ri fikrlash qonunlari va usullarini o'rganuvchi
6
Simvolizm
Ramzlarning va ularning ma'nolarining falsafiy tahlili.
7
Etika
Yaxshi va yomon, to'g'ri va noto'g'ri haqida qaror qabul qilishni o'rganuvchi
8
Mifologiya falsafasi
Miflar va ularning inson ongi va madaniyatidagi rolini o'rganuvchi soha
9
Estetika
San'at va go'zallikni o'rganuvchi
10
Antropotsentrizm
Insonni barcha narsalar markazida qo'yuvchi dunyoqarash
11
Dialektika
Qarama-qarshiliklar orqali rivojlanish qonuniyatlarini o'rganuvchi metod.
12
Zamonaviylik
O'zgarish, ilg'orlik va yangilanish g'oyalari bilan bog'liq madaniy va ijtimoiy harakat
13
Empirizm
Bilim faqat tajriba orqali kelib chiqishini ta'kidlovchi
14
Falsafiy Lingvistika
Tilning tabiati, ma'nosi va ishlatilishi ustida falsafiy tahlil
15
Ratsionalizm
Bilimning asosi aql ekanligini ta'kidlovchi
16
Vitalizm
Hayotning ruhiy yoki metafizik kuchi mavjud deb hisoblaydigan falsafiy nazariya
17
Ekzistensializm
Insonning mavjudligi va uning dunyodagi o'rni haqidagi falsafiy ta'limot
18
Sinizm
Jamiyat qadriyatlari va me'yorlarini rad etuvchi, skeptik falsafiy yondashuv
19
Fenomenologiya
Inson tajribasining asosiy strukturalarini tahlil qilishni maqsad qilgan falsafiy oqim.
20
Ortodoksal Falsafa
An'anaviy diniy ta'limotlar va qadriyatlarni saqlab qolishni maqsad qiluvchi yondashuv
21
Pragmatizm
Amaliy foyda va natijalarni asos qilib oluvchi
22
Natsionalizm
Milliy davlatni, uning madaniyatini va manfaatlarini ustun qo'yuvchi siyosiy va ijtimoiy harakat
23
Skeptitsizm
Bilimning mumkinligi yoki ishonchliligi haqida shubha bildiruvchi
24
Teokratiya
Xudo yoki diniy qoidalar asosida hukmronlik qiluvchi siyosiy tuzum
25
Utilitarizm
Eng ko'p yaxshilikni ta'minlovchi harakat yoki qaror eng maqbul deb hisoblanuvchi etik nazariya
26
Konstruktivizm
Bilim va haqiqat inson faoliyati natijasida quriladi deb hisoblovchi epistemologik yondashuv
27
Determinizm
Barcha hodisalar, shu jumladan inson xatti-harakatlari, oldindan belgilangan sabablar tizimi asosida sodir bo'lishini ta'kidlovchi nazariya
28
Germenevtika
Matnlar, ayniqsa muqaddas matnlar va badiiy asarlar tushunilishini va talqinini o'rganuvchi falsafiy metodologiya.
29
Voluntarizm
Inson irodasining hukmronligini ta'kidlovchi falsafiy yondashuv
30
Eko-feminizm
Ekologik muammolar va gender tengsizligini birlashtiruvchi feministik yondashuv
31
Dekonstruksiya
Matnlar va tushunchalar qurilmasini tahlil qilish orqali ularning ichki ziddiyatlarini fosh etuvchi tanqid metodologiyasi.
32
Yuridik Falsafa
Huquq, adolat, huquqiy majburiyatlar va davlatning rolini o'rganuvchi falsafiy soha
33
Marksizm
Ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy nazariyalar tizimi, sinfiy kurash va moddiy tarixiy dialektikani ta'kidlaydi
34
Poststruktural Feminizm
Gender, jinsiy identifikator va hokimiyat tuzilmalarini poststrukturalizm nuqtai nazaridan tahlil qiluvchi yondashu
35
Nigilizm
Hayotning ma'nosi, qiymati yoki maqsadi yo'qligini ta'kidlovchi falsafiy yondashuv
36
Yadroviy Falsafa
Yadroviy qurol va uning insoniyatga ta'sirini, shu jumladan etik va ontologik oqibatlarni o'rganuvchi soha
37
Relativizm
Haqiqat va axloqiy qiymatlar mutlaq emas, balki muayyan madaniyat yoki shaxsiy nuqtai nazarga bog'liq deb hisoblaydi
38
Posthumanizm
Inson markazli dunyoqarashlarni qayta ko'rib chiqish va texnologiya, hayvonlar, va muhit bilan munosabatlarni o'rganuvchi yondashuv
39
Sotsial konstruktivizm
Bilim va ijtimoiy tuzilmalar ijtimoiy jarayonlar natijasida shakllanadi deb qaraydigan nazariya
40
Kritik Teoriya
Jamiyat, madaniyat va siyosatni tanqid qiluvchi va o'zgartirishga intiluvchi falsafiy va ijtimoiy nazariya
41
Analitik Falsafa
Tushunchalar, til va mantig'i tahlil qilishga e'tibor qaratadigan zamonaviy G'arb falsafasi oqimi
42
Kontinental Falsafa
Asosan Yevropada rivojlangan va madaniyat, san'at, tarix va insoniyatni o'rganuvchi falsafiy yondashuv
43
Falsafiy Skeptitsizm
Bilimning imkoniyatlari haqida fundamental shubhalarni o'rtaga qo'yuvchi falsafiy pozitsiya
44
Monizm
Borliq yagona asosga ega ekanligini ta'kidlovchi nazariya
45
Dualizm
Borliq ikki mutlaqo farqli tarkibiy qismdan - masalan, modda va ruhdan iborat deb hisoblovchi nazariya
46
Platonizm
Ideal shakllar mavjudligi va ularning sensorli dunyo ustidan ustunligi haqidagi falsafiy ta'limot
47
Aristotelizm
Empirik tajribaga va tabiiy dunyoni tushunishga asoslangan falsafiy yondashuv
48
Stoitsizm
Tashqi omillarga befarq bo'lib, ichki ahloqiy mustahkamlik va donolikka intilishni ta'kidlovchi qadimgi Yunon falsafasi
49
Epicureanism
Baxt va og'riqlardan qochishni maqsad qilib qo'ygan qadimgi Yunon falsafasi.
50
Sofizm
Bilim va haqiqatning nisbiyligini ta'kidlovchi qadimgi Yunon o'qituvchilari.
51
Nechalik
Biror narsaning miqdori yoki darajasini ifodalovchi falsafiy tushuncha
52
Ontologiya
Borliqning tabiati va tuzilishini o'rganuvchi falsafiy soha
53
Kosmologiya
Borliqning tabiati va tuzilishini o'rganuvchi falsafiy soha
54
Teoditseya
Yaxshilik va yomonlik mavjudligini Xudo mavjudligi bilan qanday uyg'unlashtirish mumkinligi haqidagi muammo
55
Panenteizm
Xudo va universum o'rtasida ichki aloqa borligini ta'kidlovchi nazariya
56
Panpsixizm
Barcha jismlar o'ziga xos "aql" yoki "ruh"ga ega deb hisoblovchi nazariya
57
Solipsizm
Faqat o'zimning ongimning mavjudligiga ishonch hosil qilishim mumkinligini ta'kidlovchi falsafiy pozitsiya
58
Transsendentalizm
O'z-o'zidan bilimning mumkinligini o'rganuvchi falsafiy yondashuv.
59
Nominalizm
Umumiy tushunchalar faqat nomlar, haqiqiy mavjud bo'lgan narsalar emas deb hisoblovchi nazariya
60
Realizm
Umumiy tushunchalar haqiqatan ham mavjud deb hisoblovchi falsafiy yondashuv.
61
Kognitivizm
Aql va bilim jarayonlarini o'rganishga qaratilgan psixologiya va falsafadagi yondashuv
62
Postmodernizm
Zamonaviy g'oyalar, qadriyatlar va nazariyalarning qat'iyatini rad etuvchi va ularni qayta ko'rib chiquvchi falsafiy va madaniy yondashuv
63
Strukturalizm
Madaniyat, til va ijtimoiy tuzilmalarni umumiy tuzilmalar orqali tushunishga urinuvchi yondashuv.
64
Poststrukturalizm
Strukturalizmning qat'iy metodologiyasini va uni tanqid qiluvchi yondashuv, ko'pincha ma'nolarni ko'p qirraliligi va o'zgaruvchanligini ta'kidlaydi
65
Deizm
Xudo dunyoni yaratgan, lekin keyin uni o'z holiga qo'yib, unga aralashmaydi deb hisoblaydigan e'tiqod
66
Teizm
Xudo dunyoni yaratgan va uning ishlashiga faol aralashadigan e'tiqod.
67
Ateizm
Xudo yoki xudolar mavjudligiga ishonchning yo'qlig
68
Agnostitsizm
Xudo mavjudligi yoki yo'qligi haqida aniq bilim olishning imkonsizligi.
69
Mistikizm
Xudoga yoki oliy haqiqatga bevosita, intellektual emas tajriba orqali yaqinlashuv
70
Natyurmortizm
Tabiatni, jumladan inson va uning faoliyatini, oliy kuchlarsiz mustaqil hodisa sifatida qaraydigan falsafiy yondashuv
71
Faylasuflar toshi
O'rta asrlar alximiyasida mutlaq bilim va cheksiz quvvatni beruvchi afsonaviy element
72
Sinesteziya
Bir turdagi sensorli tajribalar boshqa sensor tajribalarni qo'zg'atishi holati.
73
Sotsial-darvinizm
Tabiiy tanlanish g'oyalari ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy hayotga tatbiq etilishi.
74
Liberalizm
Shakhsi erkinlik va tenglik g'oyalari asosida ijtimoiy va siyosiy tuzum qurishni maqsad qiluvchi falsafiy va siyosiy yondashuv
75
Konservatizm
An'anaviy qadriyatlar va ijtimoiy tuzumning barqarorligini saqlashni ustun qo'yuvchi siyosiy va falsafiy yondashuv.
76
Marksizm-Leninizm
Karl Marks va Vladimir Lenin g'oyalariga asoslangan siyosiy va iqtisodiy nazariya
77
Ekologizm
Tabiiy muhitni muhofaza qilish va barqaror rivojlanishni ta'minlash maqsadida ijtimoiysiyosiy harakat
78
Globalizm
Dunyo bo'ylab madaniyatlar, iqtisodiyotlar va siyosatlar o'rtasidagi integratsiya jarayonlarini ta'kidlovchi yondashuv
79
Multikulturalizm
Ko'p madaniyatli jamiyat qurishni va har bir madaniyatning noyobligini qadrlashni maqsad qiluvchi falsafiy va siyosiy yondashuv
80
Kognitivizm
Aql va bilim jarayonlarini o'rganishga qaratilgan psixologiya va falsafadagi yondashuv
81
Postmodernizm
Zamonaviy g'oyalar, qadriyatlar va nazariyalarning qat'iyatini rad etuvchi va ularni qayta ko'rib chiquvchi falsafiy va madaniy yondashuv
82
Strukturalizm
Madaniyat, til va ijtimoiy tuzilmalarni umumiy tuzilmalar orqali tushunishga urinuvchi yondashuv
83
Poststrukturalizm
Strukturalizmning qat'iy metodologiyasini va uni tanqid qiluvchi yondashuv, ko'pincha ma'nolarni ko'p qirraliligi va o'zgaruvchanligini ta'kidlaydi
84
Deizm
Xudo dunyoni yaratgan, lekin keyin uni o'z holiga qo'yib, unga aralashmaydi deb hisoblaydigan e'tiqod
85
Teizm
Xudo dunyoni yaratgan va uning ishlashiga faol aralashadigan e'tiqod.
86
Ateizm
Xudo yoki xudolar mavjudligiga ishonchning yo'qligi
87
Agnostitsizm
Xudo mavjudligi yoki yo'qligi haqida aniq bilim olishning imkonsizligi
88
Mistikizm
Xudoga yoki oliy haqiqatga bevosita, intellektual emas tajriba orqali yaqinlashuv
89
Natyurmortizm
Tabiatni, jumladan inson va uning faoliyatini, oliy kuchlarsiz mustaqil hodisa sifatida qaraydigan falsafiy yondashuv
90
Faylasuflar toshi
- O'rta asrlar alximiyasida mutlaq bilim va cheksiz quvvatni beruvchi afsonaviy element
91
Sinesteziya
Bir turdagi sensorli tajribalar boshqa sensor tajribalarni qo'zg'atishi holati
92
Sotsial-darvinizm
Tabiiy tanlanish g'oyalari ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy hayotga tatbiq etilishi
93
Liberalizm
Shakhsi erkinlik va tenglik g'oyalari asosida ijtimoiy va siyosiy tuzum qurishni maqsad qiluvchi falsafiy va siyosiy yondashuv
94
Konservatizm
An'anaviy qadriyatlar va ijtimoiy tuzumning barqarorligini saqlashni ustun qo'yuvchi siyosiy va falsafiy yondashuv.
95
Marksizm-Leninizm
Karl Marks va Vladimir Lenin g'oyalariga asoslangan siyosiy va iqtisodiy nazariya.