問題一覧
1
Czym jest genetyka?
nauka zajmującą się dziedziczeniem cech i zmiennością organizmów
2
Czym są cechy dziedziczne?
cechy, które odziedziczyliśmy po rodzicach
3
Czym są cechy niedziedziczne?
cechy, których nie odziedziczyliśmy po rodzicach
4
Podaj przykłady cech dziedzicznych.
kolor skóry, umiejętność zwijania języka w rurkę
5
Podaj przykłady cech niedziedzicznych.
blizny, umiejętność czytania
6
Czym są cechy indywidualne?
cechy typowe tylko dla siebie
7
Podaj przykłady cech indywidualnych.
określony wzrost, brzmienie głosu
8
Czym jest zmienność?
występowanie różnic między osobnikami tego samego gatunku
9
W jakich dziedzinach stosuje się genetykę?
medycyna, archeologia, kryminalistyka, hodowla zwierząt i uprawa roślin
10
Czym jest informacja genetyczna?
zapis wszystkich cech dziedzicznych organizmu
11
Co jest nośnikiem informacji genetycznej? (pełna nazwa)
kwas deoksyrybonukleinowy
12
Czym jest gen?
odcinek DNA, który zawiera informację o budowie białka
13
Gdzie znajduje się DNA?
w jądrze komórkowym
14
Jaką strukturę przedstawia poniższy rysunek?
nukleotyd
15
Wymień 4 zasady azotowe.
adenina, tymina, cytozyna, guanina
16
Jaki kształt ma DNA?
podwójnej helisy
17
Wybierz właściwe połaczenia zasad azotowych.
A-T, T-A, C-G, G-C
18
Ile chromosomów znajduje się w 1 komórce?
46
19
Czym jest chromosom?
najbardziej upakowana postać chromatyny
20
Czym jest chromatyna?
grube włókna białek i DNA
21
Czym jest kariotyp?
kompletny zestaw chromosomów, charakterystyczny dla danego gatunku
22
Czym jest chromatyda?
połową chromosomu
23
Czym jest centromer?
miejsce połączenia chromatyd
24
Jaką strukturę przedstawia poniższy rysunek?
chromosom
25
Czym jest RNA?(podaj nazwę)
kwas rybonukleinowy
26
Wymień trzy podstawowe różnice pomiędzy DNA a RNA.(najpierw DNA, potem RNA)
zamiast tyminy-uracyl, zamiast deoksyrybozy-ryboza, zawsze dwuniciowy-przeważnie jednoniciowy
27
Czym jest replikacja DNA?
proces tworzenia kopii DNA
28
Czym jest komórka macierzysta?
komórka, która ulega podziałowi
29
Czym jest komórka potomna?
nowa, powstająca z komórki macierzystej komórka
30
Czym są chromosomy homologiczne?
odpowiadające sobie w obu zestawach chromosomy
31
Które komórki naszego ciała są diploidalne?
wszystkie komórki oprócz gamet
32
Które komórki naszego ciała są haploidalne?
gamety
33
Znaczenie mitozy.
rozmnażanie bezpłciowe u organizmów jednokomórkowych, gojenie się ran, odtwarzanie złuszczonych komórek naskórka i uszkodzonych tkanek, wytwarzanie komórek ciała, wzrost całego ciała lub jego części
34
Znaczenie mejozy.
wytwarzanie gamet, rozmnażanie płciowe
35
Czym jest rekombinacja genetyczna?
proces mieszania się genów pochodzących od matki i od ojca
36
Wymień trzy podstawowe różnice pomiędzy mitozą a mejozą.(najpierw mitoza, potem mejoza)
jeden podział-dwa podziały, wytwarzanie komórek somatycznych-wytwarzanie gamet, taka sama liczba chromosomów co komórka macierzysta-o połowę mniejsza liczba chromosomów co komórka macierzysta
37
Czym jest allel?
wersje tego samego genu
38
Wymień dwa rodzaje alleli.
recesywne, dominujące
39
Wymień trzy rodzaje organizmów.
heterozygota, homozygota recesywna, homozygota dominująca
40
Czym jest genotyp?
zespół wszystkich genów organizmu
41
Czym jest fenotyp?
możliwe do zaobserwowania cechy organizmu
42
Podaj pierwsze prawo Mendla.
w każdej gamecie organizmu diploidalnego znajduje się tylko jeden allel danego genu
43
Wskaż cechy dominujące.
odstające uszy, umiejętność zwijania języka w rurkę, dołki w policzkach, piegi, ciemne włosy, kręcone włosy, ciemny kolor oczu
44
Wskaż cechy recesywne.
przylegające uszy, brak umiejętności zwijania języka w rurkę, policzki bez dołków, brak piegów, jasne włosy, proste włosy, jasny kolor oczu
45
Za co odpowiedzialne jest mRNA?
przenosi informacje o budowie białek z jądra do cytoplazmy
46
Za co odpowiedzialne jest tRNA?
dostarcza aminokwasy do miejsca syntezy białek
47
Za co odpowiedzialne jest rRNA?
buduje rybosomy-struktury, które odpowiadają za łączenie aminokwasów w łańcuchy białkowe
48
Przez ile genów dziedziczymy choroby genetyczne?
przez 1
49
Przez ile genów dziedziczymy takie cechy jak barwa oczu czy kształt uszu?
przez 2
50
Podaj kariotyp 23. pary chromosomów kobiety.
XX
51
Podaj kariotyp 23. pary chromosomów mężczyzny.
XY
52
Jakie chromosomy ma komórka jajowa?
zawsze X
53
Jakie chromosomy ma plemnik?
X lub Y
54
Czym są cechy sprężone z płcią?
cechy niedotyczące płci, ale kodowane przez geny zlokalizowane w chromosomie X
55
Kto ma zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia chorób genetycznych?
mężczyźni
56
Kto jest zazwyczaj nosicielem?
kobiety
57
Jaką chorobą jest hemofilia?
recesywną chorobą sprężoną z płcią
58
Jaką chorobą jest daltonizm?
recesywną chorobą sprzężoną z płcią
59
Podaj genotyp grupy krwi A.
IAIA lub IAi
60
Podaj genotyp grupy krwi B.
IBIB lub IBi
61
Podaj genotyp grupy krwi AB.
IAIB
62
Podaj genotyp grupy krwi 0.
ii
63
Co to za krwinka?
A
64
Co to za krwinka?
B
65
Co to za krwinka?
AB
66
Co to za krwinka?
0
67
Grupa krwi Rh+ to allel dominujący czy recesywny?
dominujący
68
Grupa krwi Rh- to allel dominujący czy recesywny?
recesywny
69
Podaj allel dominujący odpowiadający za wytwarzanie antygenu A.
IA
70
Podaj allel dominujący odpowiadający za wytwarzanie antygenu B.
IB
71
Podaj allel recesywny, który nie zawiera informacji o budowie żadnego antygenu.
i
72
Jak dziedziczony jest czynnik Rh?(jedno czy dwu genowo)
jednogenowo
73
Wymień dwa rodzaje mutacji.
chromosomowe, genowe
74
Wymień trzy czynniki mutagenne.
promieniowanie ultrafioletowe i rentgenowskie, niektóre wirusy i toksyny wytwarzane przez grzyby pleśniowe, związki chemiczne zawarte w dymie papierosowym, spalinach samochodowych lub przypalonych potrawach
75
Jakie mogą być skutki mutacji?
nowotwór
76
Jaką chorobą jest fenyloketonuria?
chorobą jednogenową i recesywną
77
Jaką chorobą jest mukowiscydoza?
chorobą jednogenową i recesywną
78
Jaką chorobą jest albinizm?
chorobą jednogenową i recesywną
79
Jaką chorobą jest chorobą Huntingtona?
chorobą jednogenową i dominującą
80
Jaką chorobą jest zespół Downa?
zaburzeniem chromosomowym
81
Czym są badania prenatalne?
pomagają one wykryć choroby genetyczne u nienarodzonych dzieci