1) Температура 2) Ылғалдылық 3)Жарық (жанама әсер)

1) Ауа температурасы 2)Ауа ылғалдылығы 3)Су буының қысымы 4)Ауа қозғалысы

Буландыратын бет ауданы Лептесік саны

Бидай: 1500 Күнбаүыс: 150-250 Үрмебұршак: 300 Үйеңкі 500

Фагоцитоз, пиноцитоз, калий натрий сорғылары, иондық сорғы,аминқышқыл, гьюкоза, иондар, заттарды қармап алады, конц градиентіне ҚАРСЫ

диффузия, осмос, оттек, су, майда еритін зат, конц градиенді БОЙЫНША

2 Атф 61,2 кДж

36 атф 1101,6 кДж

1) О2 жетіспеуі (сүт қышқ жиналуы) 2) Сіңірдің созылуы 3) Жүйке орталықтарының қажуы

жүзу, орт қашықтыққа жүгіру, футбол, теннис, велоспорт

штанга көтеру, ядро лақтыру, спринт

Капсула- кеңейген бөлімі(капиляр шумағын қамиды) Ирек бүйрек өзекшелері

қан тазарту

сурет

1) Ультрасүзілү 2) Плазманың капилляр шумағынан нефрон капсуласына түсуі 3) Өткізбейді: альбумин, фибриноген, антидене 4) Өткізеді: NaCl, глюкоза, тұздар, иондар, несепнәр, дәрумендер Жүру себебі: шумақ капиллярларында жоғары қысым болады

Нефронға қайтару: то что қан ағымына түсті Ең алдымен қанға қайтады: су, глюкоза

150-170 л

1,5 л

Пиелонефрит-бүйрек қабынуы Цистит- құық қабынуы Несептас-ерімейтін тас қалыптасуы

-Аммиак (сұйық): тұщы судағылар (бунақденелер, қосмекенділер, балықтар) /NH3/ -Несепнәр (сұйық): құрлық и су: сүтқоректілер, адам, ересек бақалар, шеміршекті балықтар. /CH4N2O/ -Зәр қышқылы (кристалды зат): құрлық,тұзды су: жертегі бунақденелер, құстар, жорғалаушылар /C5H4N4O3/

Аксон: ұзын, ақ зат Дендрит: қысқа, сұр зат

1) Нейрон-нейрон синапсы 2) Нейрон-бұлықет 3) Нейрон-безді

1) Нейронаралық 2) Бұлшықет 3) Секреторлық

1) Қоздырушы 2) Тежеуші

1) Сезгіш 2) Қозғалтқыш 3) Аралық

тері, шеміршек, сіңір, жапырақта

қозған ұлпа жасушасы әсерге ұшыраса 110-120 мВ

ТЕК ҚОЗҒАН жасушаларды сипаттау үшін қолданылатын параметр

Эластин Кератин

сурет

майтәрізді зат, липопротеид, нәруыз май қосылысы

Шваннов жасушасы

1) миелмин қаьықшасы жақсы дамыған 2) Жұмсақ 3) Шванн жасуш арасында болінуі көрінбейтін - Ранвье қағып алуы Кездеседі: - Жұлын ЕРЕКШЕЛІК: импульс өткізу жылд жоғары (чем у миелинденбеген) 120м/с

1) Шванн жасушасы көрінбейді 2) Раньвье анықталмайды 3) Жұмсағы жоқ Талшақтар кездеседі: - шеткі вегетативті жүйкеде - омыртқасыздарда (томенги саты) ЖЫЛДАМДЫҚ: 0,5 м/с

Мембрана Энергетикалық органоид: у них эл. белсенділік жоғары - Хлоропласт - Митохондрия

1) Троэнцефалограф 2) Электрокардиограф

Ми

үнемі судағы омыртқалы жануарда(балық)

- қорек табуға көмекткседі, су - қысымының өзгеруін қабылдайды балықтың арнайы сезім мүшесі - Барорецепторлар болады - Балықтық электр рецепторы - Омыртқа бойында орналасқан

- Эндокриндік ішкі секр бездер - Ежелгі (ең алғаш қарапайымда) - Гормон арқылы реттелу - Жылдамдық баяу - Әсер ету ұзақтығы ұзақ • Ағзаның сұйық ортасы арқылы жүзеге асады (қан лимфа жасуш сұйықтық)

- Ми мен жүйке - Жас (алғашқы ішекқуыстыларда) - Жүйке импільсі - Нейрон рефлек бірлігі - жоғары дәлдік - Жылд тез - Қысқа

нейрогуморальды

Стимулдайтын: - Ауксин (триптофан): өсімдік меристема өсу, тамыр түзілуі - Цитокинин (аденин): тамыр, жапырак түзілуі өсуі - Гиберилин (терпеноид): сабақ, тамыр өсу, созылуы Ингибирлейтін: - Этилен (газ): жемістің пісіп-жетілуі - Абциз қышқылы (терпеноид) : жапырақ сарғаю, түсуі

Азотты негіз 5 көміртекті қант Фосфор қышқ

Аденин-Тимин Гуанин-Цитозин Пуриндер: Аденин, Гуанин Пириминдер: Цитозин, тимин

ков полюсты, фосфолиэфирлі байланыс

А-Т: 3 Г-Ц: 2

келесі бөлінуге дайындық кезең

ен манызды кезен (интерфаза) 2 еселену - органоидтер саны артады - жасуша өседі - сонында ядро үлкен болады

1) G1: жас жасушаның өсуі, органоид қалыпты санының қалпына келіюуі 2) S: синтетикалық: •Днк синтезі - репликациясы жүреді •соңында хромосома ДНКның 2 мол тұрады - хроматида • хроматидалар центромера арқылы қосылады • фермент, атф, нәруіз синтезі 3)G2: бөлінуге дайындығы •бөліну ұршығы түзілетін жиырл нәруыз қалыптасады •жасушы көлемі ұлғаяды •өсу жалғасады

•1 бастапқы жасушадан 2 жас жасуша түзіледі • хромосома саны өзгеомейді • сомалық (дене) жасуш көбею әдісі • 1 бөліну, 4 фаза • диплоидті

•Профаза: - ядрошық, ядро қабығы бұзылады - хромосома шиыршықтанады - экваторға жылжиды - жасуша орт центриольдері полюске таралады - бөліну ұршығының жібі қалыптасады •Метафаза: - Хромосомалардың пішіні мен мөлшері жақсы көрінеді; - әр хроматидаға бөліну ұршығының жіпшелері бекітіледі; - олар центромерамен немесе бірінші реттік керілумен қосылады; - әр хромосомаға 2 бөліну ұршығының жіпшесі-біреуі хроматидаға, екіншісі басқасына сәйкес келеді •Анафаза: - басталуы: 2 хроматида центромера қосылған орынның үзілуінен басталады - бөліну ұршығының жіпшелері қысқарады - центромера үзіледі - хроматидалар жасуша полюсіне жылжиды - хромадида=хромосома - хроматида днқға ыдырайды •Телрфаза - жас жасуша денесінің қалыптасуы - ядро қабықшасы қалыптасады - кариокинез аяқталады КАРИОКИНЕЗ- ядро бөлінуі ЦИТОКИНЕЗ- цитоплазма бөлінуі

•гаплоидті жасушалардың гаметалардың түзілуі •нәтижесінде хромлсома саны азаяды •диплоидті>гарлоидті • Редукциялық бөліну • 2 есе кемиді • 2 бөліну, 8 фаза • гаплоидті

1 Мейоз: редукциялық • 1 профаза ен ұзақ фаза - коньюгация (гомологты хромосоманың жақындауы, өрілүі) • 1 метафаза • 1 анафаза • 1 телофаза Кроссинговер: Гомологты хромосомалар бөліктерінің алмасу үдерісі 2 Мейоз: эквационды

1) Біркелкілік, басымдылық 2) Ажырау заңы 3) Тәуелсіз тұқым қуалау

сурек

Анадан беріледі: ұлына, қызына Әкеден: тек қызына Аурулар: гемофилия, дальтонизм Х хромосомада болады

1)Толық доминирлеу: бұршақ тұқым түсінің тұқымқуалауы 2) Толық емес: түнсұлугүл 3) Кодоминирлеу: қан топтары

будандық қуаттың жарқылы: өнімділігін, тірш қабілетін, өсімталдығын, жақсы бейімд арттыру

мутация мөлш саналы түрде арттыру

бағытталүан мутагенезден хромосоманы 2 есе арттыру