İlk dəfə “fəlsəfə” sözünü yunan mütəfəkkiri Pifaqor işlətmişdir

Pifaqor özünü adlandırmışdır:

«Fəlsəfə» etimoloji baxımdan deməkdir:

«Əxlaqi – Nasiri» əsərinin müəllifi:

Qədim yunanların müdriklik ilahəsi adlanırdı:

«elmlər elmi» adlandırılmışdır:

Dünyanın mahiyyətini, həyatın mənasını məntiqi cəhətdən səmərəli yolla anlamaq tələbatından doğan elm:

Fəlsəfə təşəkkül tapmışdır:

Fəlsəfə harada təşəkkül tapmışdır:

Fəlsəfə klassik forma kəsb etmişdir:

Fəlsəfə klassik forma kəsb etmişdir:

İlk dəfə “fəlsəfə” sözünü işlətmişdir:

Ən qədim fəlsəfə tarixinin müəllifi Diogen Layırtli «Məşhur filosofların həyatı, tə'limləri və deyimləri haqqında» əsərində İran mağlarının insan, cəmiyyət, ədalət, xeyirxaxlıq haqqında fikirlərinin böyük tə'sir göstərdiyini qeyd etmişdir:

fəlsəfənin mənşəyi bağlıdır:

Ümüdünya tarixi prosesini Hegel izah etmişdir:

Ümüdünya tarixi prosesi idealizm mövqeyindən izah edən Hegel bildirmişdir ki, mütləq ruh hərəkət etmişdir:

Dünyagörüşü:

Qədim yunanların müdriklik ilahəsi Afinanın əzəmətli təsviri:

Antik Yunanıstanda natiqliyi, siyasəti, idarəçiliyi, riyaziyyati və s. kamil bilən, onları başqalarına oyrədən müəllimlərə deyilirdi:

Sofist deməkdir:

Sofistlər «hər şeyin meyarı» hesab etmişdir:

Azərbaycanın ilk müdrikləri adlanıb:

Çində fələsəfənin tarixi çox qədim olsa da, həmin istilahın özü burada geniş yayılmağa başlamışdır:

«Məşhur filosofların həyatı, tə'limləri və deyimləri haqqında» əsərin müəllifi:

Dünyagörüşün mahiyyətini aydın başa düşmək üçün fərqləndirmək lazımdır:

Dünyagörüşün obyeklini təşkil edir:

Təbiət aləmi ilə insan aləminin qarşılıqlı münasibəti və həmin münasibətlərdən yaranan ideya və baxışların sistemi təşkil edir:

Dünyagörüşünü özünün inkişaf ardıcıllığı, in`ikas dərinliyi, əsaslandırılmış olub-olmaması cəhətdən ən ümumi şəkildə mühüm tarixi növə ayırmaq olar:

Dünyagörüşünü özünün inkişaf ardıcıllığı, in`ikas dərinliyi, əsaslandırılmış olub-olmaması cəhətdən ən ümumi şəkildə dörd mühüm tarixi növə ayırmaq olar:

Mifoloji dünyagörüşü iki sözün birləşməsindən əmələ gəlib:

Qədim miflər olmuşdur:

Miflərdə qovuşmuşdur:

Dünyanın mifoloji mənzərəsində çulğaşmışdır:

Xristianlıq, islam, buddizm və b. dinlər zəngindir:

dünyagörüşün ikinci tarixi növüdür:

ibtidaı icma, quldarlıq və xüsusilə, feodalizm dövründə ictimai şüurun bütün başqa formalarını öz təsirinə almış, cəmiyyətın mənəvi dünyagörüşünün əsaslarını təşkil etmışdir:

Dini dünyagörüşə görə dünya ikili səciyyə daşıyır:

Animizm, fetişizm, magiya, bütpərəstlik adlanır:

Elmi dünyagörüşün növ müxtəlifliyindən biridir:

Fəlsəfə:

Ən mütərəqqi fəlsəfə:

İnsan fəlsəfəsinin qayəsidir:

Fəlsəfənin bir elm kimi əsas xüsusiyyətlərindən birini təşkil edir:

Fəlsəfə və elm arasında oxşarlıq deyildir:

Fəlsəfənin əsas məsələsini təşkil edir:

Fəlsəfənin əsas məsələsi nədır:

Filosoflar «incələşmiş din», «dinçiliyə yol» və s. adlandırmışlar:

Fəlsəfə mahiyyətinin və qanuna-uyğunluqlarının dərk edilməsinə kömək edir :

Fəlsəfə:

Dünyagörüşün predmetində durur:

«Məhvər zamanı» (ox zamanı) konsepsiyanı irəli sürmüşdür:

Upanişadlar meydana çıxmış, Budda yaşamışdır:

Mexanikanın banisidir:

E.a. III-I minillikləri əhatə edir və eramızm I-ll əsrlərinə qədər davam edir:

Eramızın II-VIII əsrlərini əhatə edir, xüsusilə xristianlıq, islam kimi dünya dinlərinin meydana çıxması və dövlət dininə çevrilməsi ilə səciyyəvidir:

Bu mərhələ dinin ictimai şüur sistemində hakim mövqeyə keçməsi ilə, fəlsəfı fikirdə dini-mistik və idealist istiqamətin güclənməsi ilə səciyyəvidir:

Bütövlükdə dünyaya miflərin prizmasından yanaşırdılar:

İlk təqvim mövcud idi:

Şumer-akkad mədəniyyəti yaranmışdır:

Şumer-akkad mədəniyyəti harada yaranmışdır:

Hammurapinin hökmranlığı dövründə (b.e.ə.1792-1750) bu dövlət özünün ən yüksək zirvəsinə çatmışdı:

Qədim Babilistanda elm daha çox inkişaf etmişdir. Bunu bizim dövrümüzədək gəlib çıxaraq sübut edir:

Şumerlər əsasını qoymuşlar:

Gündəlik praktiki təcrübə, səma cisimlərin öyrənmək cəhdi Babilistanda yaranmasına və inkişafına səbəb oldu:

Babilistan astronomu Selevveka dünyada birinci olaraq:

Hələ o dövrdə katarakt adlı göz xəstəliyinin, soyuqdəymənin, zökəmin, sınığın, dəri şişinin müalicəsini bilirdilər:

E.a. I miniiliyin VI-V əsrlərindən fəlsəfə artıq sisiemləşdirilmiş şəkildə, müəyyən cərəyanlar, anlayışlar formasında mövcud idi:

Allahların şərəfinə oxunan dini himnlərin və mahnıların məcmusu idi:

Fəlsəfi fikirlərin yığcam zərb-məsəllər, aforizmlər, atalar sözləri şəklində ifadəsı idi:

Əsas mənbəyi «Söhbətlər və mühakimələr» («Lun-yuy») adlı kitab hesab olunur:

Konfutsiçiliyin məqsədi olmuşdur:

Konfutsiçiliyin əsas ehkamı:

Daosizm əmələ gəlmişdir:

Qədim Çində konfusiçilik dini-fəlsəfi cərəyanına müxalif meydana çıxmışdı:

Leqizm:

Qədim Şərq fəlsəfəsində insana münasibətdə onun bir hissəsi kimi baxılırdı:

Qədim Azərbaycanda dini-fəlsəfi fikirlər hələ eramızdan əvvəl VII əsrdə mövcud olmuşdur:

Yaqut Həməvi "Məcusilərin peyğəmbəri Zərdüştün şəhəri" adlandırmışdır:

Kainatın nizamı, dünya mövcudluğu xeyir və şərin, işıq və qaranlığın əbədi mübarizəsindən asılıdır:

Zərdüştilik:

«Avesta»da pislənir:

Zərdüştliyin dünyagörüşü:

«Avesta»da insanın şüurlu fəaliyyətini - duyğu, təfəkkür, nitq, iradə və s. tənzim edir, onların mənbəyidir:

Antik fəlsəfədə Sokrata qədərki mərhələ adlanır:

Antik fəlsəfədə ikinci mərhələ:

Makedoniyalı İskəndərin (e.ə. 356-323) dövründə Asiya və Qara dəniz sahillərindəki mədəniyyət şərti olaraqadlanırdı:

Ellinizm əhatə edir:

Dördüncü mərhələ fəlsəfə tarixinə daxil olmuşdur:

Milet məktəbinin əsasını qoymuşdur:

Fales hər şeyin əsasını görürdü:

İlkin başlanğıcı, dünyanın əsasını konkret forması olmayan "Apeyron" adlandırılan substansiyada görür, onu əbədi, sonsuz varlıq hesab edirdi:

Anaksimen hər şeyin başlanğıcı hesab edirdi:

Heraklitin fəlsəfi görüşləri, dünya haqqındakı fikirləri şərh olunmuşdur:

Heraklit deyirdi ki, bütün mövcudatın əbədi, maddi əsası:

Pifaqorçular bütün mövcudatın əsasına qoyurdular:

Anaksimandr və Anaksimenin müasiri olmuşdur. “Tərbiyə haqqqında”, “İcmanın işləri haqqında”, “Təbiət haqqında” əsərləri ilə məşhurdur:

Kainat hadisələrini tabii-elmi yolla izah etdiyi, dini baxışlara qarşı çıxdığı üçün allahsızhqda günahlandırılaraq ölüm cəzasına məhkum edilmişdi:

Öz böyüklüyü, forması və düzülüşü ilə xarakterizə olunan atomlar bütün şeylərin səbəbidir,atomların birləşməsi və ayrılması nəticəsində şeylər meydana gəlir və məhv olur :

Yunan materializminin və atomistikasının ən görkəmli nümayəndəsi olmuşdur:

Demokriti empirik təbiətşünas və yunanlar arasında birinci ensiklopedik zəka adlandırmışdır: